هر آنچه در خصوص ارجاع به کارشناس لازم است را بدانید

ارجاع به کارشناس موضوعی است که امروز به بررسی آن خواهیم پرداخت. تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا باید ها و نباید های روند حقوقی ارجاع به کارشناس را بررسی کنیم.

ارجاع به کارشناس چیست؟

به طور کلی تصمیمات قضایی دادگاه ‌ها به دو شکل پیش‌بینی شده است. این دو شکل به قرار زیر هستند:

• قرار
• و رای

بدین ترتیب هرگاه تشخیص دادگاه بر این اساس باشد که دعوای ارائه شده دارای جنبه های فنی و تخصصی است، ضروری است تا ادامه ی امر به کارشناس ارجاع داده شود. لذا دادگاه نیز قرار کارشناسی صادر می‌کند. حال این که اساسا کدام دعاوی نیازمند ارجاع به کارشناس هستند و در ادامه سرنوشت پرونده ها چه خواهد شد، مسائلی اند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

در صورت داشتن هرگونه سوال یا مسئله درباره نحوه ارجاع به کارشناس می توانید از مشاوره حقوقی - وکیل متخصص  در موسسه حقوقی اوستا بهرمند شوید:
راه های ارتباطی:

1. تماس با شماره تلفن ثابت : 70700007-021
2. تالار گفتگو حقوقی
3. چت انلاین با مشاوران

اساسا کدام دعاوی نیازمند ارجاع به کارشناس هستند؟

در جوامع امروزی که امور افراد در جنبه های مختلفی دستخوش تغییر و تحول شده است و به دنبال آن رشد و گسترش سریع فناوری ارتباطات و اطلاعات باعث به وجود آمدن مسائل پیچیده ای شده که حل آن ها نیاز به تخصص دارد. مسائلی که بررسی و حل و فصل آن ها از عهده ی دادرس خارج بوده و هر روز نیز بر تعداد آن ها افزوده می شود و دعاوی به دادگاه ارائه می شوند که بسیار فنی و تخصصی هستند. از آن جایی که دانش قضایی دادرس نیز محدود به قوانین شکلی و ماهوی موجد است، در نتیجه نمی تواند پاسخگویی تمامی این مسائل باشد. در نتیجه دعاوی که واجد فن و تخصص خاص خود هستند نیازمند ارجاع به کارشناس می باشند. به عبارت کلی تر می توان گفت دعاوی واجد ارجاع به کارشناس هستند که اطلاعات کاملی از آن ها در اختیار دادرس قرار ندارد در زمره ی اطلاعات حرفه ای و متعارف قاضی نباشند.

 آیا فرایند ارجاع به کارشناس برای دادگاه الزامی است؟

طبق ماده ۲۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه می‌تواند قرار ارجاع امر به کارشناس را صادر کند. در این ماده افاده کلمه ی «می‌تواند» به این معنا است که ارجاع به کارشناس، امری «اختیاری» است. در نتیجه می توان گفت درخواست طرفین دعوا تکلیف و الزامی برای دادگاه در خصوص ارجاع به کارشناس به وجود نخواهد آورد. اما درعین حال باید توجه داشت اختیاری بودن به معنای آزادی کامل دادگاه در پذیرش یا رد درخواست ارجاع به کارشناس نیست. به طور کلی ارجاع به کارشناس امری اختیاری است اما در مواردی که طبع کار اقتضای ارجاع به کارشناس را داشته باشد، دادگاه ملزم می شود که موضوع را به کارشناس ارجاع دهد. چرا که ارجاع به کارشناس، تضمینی بر سلامت دادرسی و بی‌طرفی دادرس می باشد.

چه کسانی می توانند ارجاع به کارشناس را درخواست کنند؟

در این خصوص باید دانست که کارشناسان از دو طریق انتخاب می‌شوند:

1. در روش اول کارشناسان به ‌صورت تراضی انتخاب می‌شوند. در این خصوص در بخش نخست ماده ۲۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی این گونه بیان شده است: «طرفین دعوا در هر یک از مواردی که قرار رجوع به کارشناس صادر می گردد، می‌توانند قبل از این که کارشناس یا کارشناسان منتخب اقدامی انجام دهند، کارشناس یا کارشناسان دیگری را به صورت تراضی، انتخاب کرده و به دادگاه معرفی نمایند.» در نتیجه می توان گفت که اراده مشترک طرفین دعوا در انتخاب کارشناس یا کارشناسان موثر خواهد بود.
2. در روش دوم کارشناس به قید قرعه انتخاب می‌شود. در این روش با فرض بر این که طرفین دعوا تراضی نکنند، کارشناس به وسیله ی دادگاه انتخاب می شود. در این خصوص در ماده ۲۵۸ قانون این گونه بیان شده است:« ضروری است که دادگاه کارشناس مورد وثوق را از میان افرادی انتخاب کند که دارای صلاحیت در رشته مربوط پرونده مورد بررسی باشد. چنانچه تعداد آن ها زیاد بود به قید قرعه انتخاب خواهند شد.» نکته ی مهم و قابل برداشت از این ماده این است که دادگاه تنها در زمانی تکلیف قرعه دارد که تعداد کارشناسان در رشته مورد نظر بیش از یک نفر باشد.

نکته: نکته ای که هنگام انتخاب کارشناس ضروری است تا مورد توجه قرار گیرد بخش پایانی ماده ۲۶۸  است. بر این اساس مقرر گشته: ممکن است کارشناسی که از طریق تراضی انتخاب می‌شود، غیر از کارشناس رسمی باشد.

وظیفه ی کارشناسان هنگام ارجاع به کارشناس چیست؟

در مواردی که دعاوی مشمول ارجاع به کارشناس می شوند، کارشناسان نیز در جایگاه خود وظایفی را به عهده دارند. این وظایف طبق قانون به شرح زیر هستند:

1. طبق ماده ۲۶۱ ـ کارشناسان مکلف به قبول امری هستند که از جانب دادگاه مشمول ارجاع به کارشناس شده است. تنها در مواردی این قانون نقض می شود که کارشناس دارای عذری باشد که از نظر دادگاه موجه شناخته می شود. در این صورت ضروری است تا قبل از مباشرت به کارشناسی مراتب را به صورت کتبی تقدیم به دادگاه نماید. همچنین لازم به ذکر است که موارد معذور بودن کارشناس با موارد معذور بودن دادرس مشترک هستند.
2. طبق ماده ۲۶۲ ـ ضروری است تا کارشناس در موعد مقرر نظر خود را کتبا تقدیم دادگاه نماید. مگر در مواردی که موضوع مورد بررسی از مواردی باشد که اظهار نظر برای آن در آن مدت امکان پذیر نیست. در چنین مواردی بنا بر تقاضای کارشناس دادگاه مهلت مناسب دیگری را تعیین کرده و به اطلاع کارشناس و طرفین دعوا می رساند. اما به طور کلی اظهار نظر کارشناسان در موارد ارجاع به کارشناس باید موجه و صریح باشد .

اگر چنانچه در موارد ارجاع به کارشناس، کارشناسان پرونده ظرف نظر خود را کتبا تقدیم دادگاه نکنند، پرونده به کارشناس دیگری ارجاع داده می شود. همچنین چنانچه قبل از انتخاب کارشناسی دیگر و یا اخطار به کارشناس فعلی، نظر کارشناس به دادگاه ابلاغ شود، دادگاه به آن ترتیب اثر خواهد داد. در نهایت نیز تخلف کارشناس به مرجعی که دارای صلاحیت است اعلام می شود.

سخن پایانی

همواره توجه داشته باشید که در خصوص تمامی مسائل حقوقی که یکی از آن ها ارجاع به کارشناس بود از مشاوره حقوقی استفاده کنید. بهره گیری از این مشاوره ها در روند اجرای پرونده کارایی بسیار زیادی برای شما خواهد داشت و از بروز مشکلاتی در مسیر جلوگیری خواهد کرد.

در صورت داشتن هرگونه سوال یا مسئله درباره نحوه ارجاع به کارشناس می توانید از مشاوره حقوقی - وکیل متخصص  در موسسه حقوقی اوستا بهرمند شوید:

راه های ارتباطی:

1. تماس با شماره تلفن ثابت : 70700007-021
2. تالار گفتگو حقوقی
3. چت انلاین با مشاوران