هرشخصی در طول زندگی خود ممکن است مورد جرم قرار گیرد و برای احقاق حق خود نیاز به تنظیم شکواییه و مراجعه به محاکم و مراجع قضایی پیدا کند.
زمانی که علیه شما جرمی رخ می‌دهد ، شما می توانید با تنظیم شکواییه (شکایت نامه) ، تعقیب و رسیدگی قضایی در خصوص متهم را از مقام قضایی خواستار شوید.
شاکی کیست؟
کسی که جرم، مستقیماً نسبت به او واقع شده (مانند کسی که مالش به سرقت دیگری رفته )و یا قائم مقام قانونی او (مثل ورثه مقتول در جرم قتل )می توانند به عنوان شاکی ،شکایت خود را مطرح کند و از دادسرا تعقیب متهم را بخواهند. طبق ماده ۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری شاکی بزه دیده ای می باشد که درخواست تعقیب کیفری مرتکب را می نماید .
تفاوت شکواییه و دادخواست در چیست؟
باید به خاطر داشته باشید که شکایت با دادخواست متفاوت می باشد. دادخواست توسط خواهان و برای مطرح کردن دعوای حقوقی تنظیم می شود . در واقع دادخواست به معنی دادخواهی کردن است و در اصطلاح حقوقی به آغاز اقامه دعوا از سوی خواهان علیه خوانده از طریق سیستم قضایی گفته می‌شود. در بسیاری از مواد قانونی دادخواست به معنی برگه دادخواست نیز استفاده می‌شود یعنی برگه‌ای که شخص به وسیله آن دادخواهی خود را به دادگاه ارائه می‌کند پس دادخواست حتما باید یر روی فرم های چاپی مخصوص تنظیم گردد و بدون تنظیم ان به دعوا در محاکم حقوقی رسیدگی صورت نخواهد گرفت. این در حالیست که در امورکیفری استفاده از فرم های خاص برای طرح شکایت ضروری نمی باشد و شکایت می تواند برروی کاغذ معمولی نوشته شود .از سوی دیگر شکواییه ممکن است به صورت کتبی و یا حتی شفاهی تنظیم گردد ؛ چرا که مطابق ماده ۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری ضابطان دادگستری (از جمله مامورین نیروی انتظامی و پلیس )موظفند شکایت کتبی یا شفاهی را همه وقت قبول کنند.
پیشنهاد مطالعه:
چطور وکیل پایه یک دادگستری خوب را تشخیص بدهیم؟
تفاوت جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت در چه مواردی می باشد؟
جرایم به دو دسته‌ی قابل‌گذشت و غیرقابل‌گذشت تقسیم می‌شوند
- جرایم قابل گذشت جرایمی هستند که دادستان وقوع جرم را بدون درخواست و شکایت شاکی، پیگیری نمی‌کند چرا که با وقوع این دسته از جرایم حقوق اشخاص مورد تجاوز قرار می گیرد و دادخواهی نسبت به آنها نیاز به تقاضای شاکی و تنظیم شکواییه دارد. در جریان رسیدگی نیز هرگاه شاکی رضایت و گذشت خود را اعلام دارد پرونده مختومه خواهد شد.
- جرایم غیرقابل‌گذشت جرایمی هستند که شروعِ به تعقیب و رسیدگی به آنها، نیازی به شکایت شاکی خصوصی نداشته و دادستان می‌تواند به‌محض اطلاع از وقوع، آن را پیگیری نماید.
مراحل گام به گام تنظیم شکواییه
حال که تعریف شکواییه و تفاوت آن با دادخواست برای شما روشن گردید در ادامه به موضوع چگونگی نحوه تنظیم شکواییه می‌پردازیم.
به خاطر داشته باشید که برای تنظیم شکواییه حتماً باید دارای اهلیت باشید. یعنی داشتن سن لازم برای انجام این کار که طبق قانون در دختران ۹سالگی و در پسران ۱۳ سالگی می باشد. در صورتی که شخص هنوز به سن لازم نرسیده باشد ، ولی قانونی فرد باید نسبت به تنظیم شکواییه اقدام نماید .اگر شکواییه در فرمهای مخصوص تنظیم گردد مواردی که باید توسط شاکی قید گردد در همان فرم مخصوص بیان شده است اما اگر شکایت در برگه معمولی تنظیم شود موارد ذیل باید در شکواییه قید گردد.
- نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق ودر صورت امکان نشانی پیام نگار، شماره تلفن ثابت و همراه و کدپستی شاکی
- موضوع شکایت ، تاریخ و محل وقوع جرم
- ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی
- ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان
- مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان
لازم به ذکر است که بازپرس بر مبنای شکایتی که تنظیم شده است، عمل می‌کند. به این صورت که اگر فرد الف مالی را از فرد ب سرقت کرده باشد و در همان حین به او فحاشی هم کرده باشد اگر فرد ب فقط در خصوص سرقت شکایت خود را مطرح نماید بازپرس تحقیقات خود را برای جرم سرقت اغاز کرده و ادامه می دهد و به دلیل عدم درج توهین وارد موضوع توهین نخواهد شد.
استفاده از وکیل:
اصل بر این است که برای شکایت‌های کیفری الزامی به استفاده از وکیل نمی باشد ، اما در برخی از جرایم که قانونگذار به طور صریح به انها اشاره کرده است ، به دلیل اهمیت ان جرم و وجود جزئیات قانونی که معمولا مردم عادی از آن آگاهی ندارند، حضور وکیل الزامی می باشد.
جرایمی که مجازات آنها مرگ، حبس ابد، قطع عضو (سرقت حدی)، نصف دیه‌ی کامل به بالا، حبس بیش از ده سال و جزای نقدی بیش از ۳۶ میلیون است، آن دسته از جرایمی می باشند که نیاز به استفاده از وکیل دارند..
مراحل رسیدگی به شکایت کیفری
تحقیقات مقدماتی
در مرحله ی تحقیقات مقدماتی پرونده وارد دادسرا می شود. در دادسرا ممکن است که دادستان و دادیار و بازپرس، طرفین را به طور جداگانه و یا همزمان با هم احضار کنند و به توجه به اظهارات طرفین و مدارک و ادله‌ی ارائه‌شده به موضوع رسیدگی کرده و رای مورد نظر خود را صادر کنند. اگر در این مرحله، تشخیص مقام رسیدگی مبنی بر این باشد که جرمی واقع شده است، در این صورت توسط دادستان کیفرخواست تنظیم گردیده و به دادگاه صالح ارسال می‌شود.
رسیدگی در مرحله‌ی نخستین
در این مرحله، پرونده وارد دادگاه شده و توسط قاضی دادگاه مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.قاضی با تعیین وقت رسیدگی، جلسه‌ی دادرسی را با حضور طرفین تشکیل می دهد ودر نهایت نظر نهایی خود را درمورد واقع شدن یا واقع نشدن جرم اعلام می دارد.
رسیدگی در مرحله‌ی تجدیدنظر
آرایی که در محاکم کیفری صادر می‌شوند به جز مواردی معدود که قانون گذار به انها اشاره نموده و عبارت اند از : جرمی که مستوجب دیه‌ی کمتر از یک دهم دیه‌ی کامل، حبس تا سه ماه، جزای نقدی تا یک میلیون تومان و شلاق تا ده ضربه می باشد ، قابل‌اعتراض و تجدیدنظر می‌باشند.
در این مرحله با اعتراض یکی از طرفین به رای صادره ، دادگاه تجدید نظر بار دیگر پرونده را مورد بررسی قرار داده و نظر قطعی و نهایی خود را اعلام می دارد.
نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید:
سلام وقتتون بخیر بله دلایل کافی نباشد رد می شود شکواییه شما
با سلام و احترام
بله درست است.